śruba

Rodzaje śrub i ich oznaczenia?

Śruby są niezbędne do wykonania wszelkiego rodzaju prac remontowych i budowlanych. Jednak nie tylko - umiejętność używania podstawowych narzędzi oraz korzystania ze nich jest niezbędna nawet do złożenia półki czy powieszenia obrazu. Dobranie odpowiedniego rodzaju gwintu może być w pewnych sytuacjach niemałym wyzwaniem nawet dla doświadczonego majsterkowicza. Jakie są rodzaje śrub? Jak czytać oznaczenia wytłoczone na nich?

Rodzaje śrub - podstawowa klasyfikacja

Śrubę można najprościej zdefiniować jako gwintowany element łączący. Łączniki te mają bardzo szerokie zastosowanie - od budowy maszyn, przez branżę budowlaną, aż do prostych napraw domowych. Wykorzystywane są nawet w przemyśle motoryzacyjnym! W związku z tym wyróżnia się wiele rodzajów śrub, a każdy z nich ma nieco inne zastosowanie. Różnią się od siebie przede wszystkim rozmiarem - zarówno długością, jak i średnicą, rodzajem łba, a także zakończenia. Rodzaje można podzielić ze względu na budowę - na śruby z trzpieniem, z uchem, motylkowe, oczkowe, z łbem grzybkowym, imbusowe, z łbem stożkowym, a także te, które nie posiadają łba. 

Śruby mogą posiadać gwint na całej długości lub tylko pewnej części. Czasem wyposażone są także w dodatkowe elementy - takie jak wieńce czy noski. Warto także zwrócić uwagę na gniazdo. Najczęściej stosowane są śruby z sześciokątnym. Jednak nierzadko używa się też takich z rowkiem lub wgłębieniem krzyżowym.

A jakie są zastosowania wymienionych powyżej rodzajów śrub? Egzemplarze posiadające sześciokątny łeb doskonale sprawdzają się przy łączeniach mające udźwignąć duże obciążenia. Elementy teleskopowe z kolei najczęściej łączone są przy pomocy śrub motylkowych - podobnie jak inne części, które podczas użytkowania muszą być na bieżąco regulowane. A do czego stosowane są śruby wyposażone w oczko? Sprawdzają się w przypadku montażu takich elementów, jak siatki zabezpieczające rusztowania. Również branża meblarska stosuje z reguły jeden typ śrub - mają one łeb stożkowy. Doskonale sprawdzają się podczas montowania różnych drewnianych (i nie tylko) części, ponieważ nie wystają ponad powierzchnię materiału. W branży motoryzacyjnej używane są specjalne śruby korbowodowe, służące do montażu komponentów w silnikach spalinowych.

Oznaczenia śrub - jak je interpretować?

Każda śruba oznaczenia posiada z reguły na swojej główce. Dzięki tym symbolom - występują one także na podkładkach i nakrętkach - można precyzyjnie określić długość gwintu oraz jego kształt. Oznaczenia zawierają także litery A, B lub C. Ich zadaniem jest określenie dokładności. A to śruba dokładna, B - średnio dokładna, a C - zgrubna.

Poza literami należy także wiedzieć, co oznaczają cyfry. Ich zadaniem jest wskazanie na właściwości mechaniczne - pierwsza z nich mówi o wartość granicznej rozciągania, a druga stanowi granicę plastyczności. Są to niezwykle ważne parametry, które należy dopasować zgodnie z wykonywanymi pracami. Im wskazane wartości są wyższe, tym bardziej wytrzymały jest dany egzemplarz. Oznaczenia śrub wg normy powinny być sprawdzane przed ich wykorzystaniem.

Normy i klasy wytrzymałości

Istnieją trzy rodzaje norm opisujących właściwości śrub. Pierwsza z nich to DIN, czyli “Deutsches Institut für Normung". Jest to instytut, który stworzył wiele norm - nie tylko tych przeznaczonych dla określania różnych rodzajów śrub. PN to z kolei Polska Norma - przyjęto ją jako normę krajową. Jeżeli dany produkt posiada takie oznaczenie, jest to gwarancja dopasowania do obowiązujących wymagań. Takie śruby poddawane są badaniom i nadzorowane przez niezależną osobę. Stanowi to swego rodzaju gwarancję dobrej jakości. Ostatnia norma to tzw. ISO, a skrót ten oznacza Międzynarodową Organizację Normalizacyjną.

Warto wiedzieć także o tym, że symbol Rm ma za zadanie wyznaczanie wytrzymałości na rozciągnięcie, a Re określa granicę plastyczności danego materiału. Przed zakupem elementów złącznych warto przeanalizować klasy wytrzymałości, aby zakupione śruby efektywnie spełniały powierzone im zadanie.